Ψηφιακή Οικονομία: Επιταχυντής για την Περιφερειακή Ανάπτυξη

Ψηφιακή Οικονομία: Επιταχυντής για την Περιφερειακή Ανάπτυξη

Ομιλία του π. Πρύτανη του Πολυτεχνείου Κρήτης, καθηγητή Βασίλη Διγαλάκη, στην ημερίδα με θέμα «Ψηφιακή Οικονομία: Επιταχυντής για την περιφερειακή ανάπτυξη», την οποία διοργάνωσε το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα και η Νέα Δημοκρατία στη Θεσσαλονίκη στις 31/5/2018.

Κεντρική ομιλήτρια ήταν η ευρωπαία Επίτροπος για την Ψηφιακή Οικονομία & Κοινωνία, κ. Mariya Gabriel ενώ τις προτεραιότητες της Νέας Δημοκρατίας για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της οικονομίας και της κοινωνίας ανέδειξε με παρέμβασή του στο «κλείσιμο» ο Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας, Κυριάκος Μητσοτάκης.

Στην εισήγησή του ο καθηγητής Βασίλης Διγαλάκης ανέδειξε και τα εξής: «Η Ευρωπαϊκή ήπειρος έχει ήδη εισέλθει σε μια από τις πλέον έντονες και δημιουργικές περιόδους πολυεπίπεδης αναδιάρθρωσης των τελευταίων δεκαετιών. Οι προκλήσεις είναι στρατηγικές με τα Μεγάλα Δεδομένα (Big Data) και την Τεχνητή Νοημοσύνη, να συναπαρτίζουν τον πυρήνα της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης. Οι επιδράσεις της στην ζωή κάθε Ευρωπαίου πολίτη θα είναι τεράστιες: κρίσιμοι τομείς του κοινωνικού κράτους, όπως το Περιβάλλον και η Υγεία, θα αποκομίσουν σημαντικά οφέλη ενώ οι περισσότερες παραδοσιακές βιομηχανίες θα αντιμετωπίσουν αναταράξεις κρίσιμες για το Μέλλον τους.

Για το λόγο αυτό οφείλουμε να συγχαρούμε την Επίτροπο Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας, κας Γκαμπριέλ για τη στρατηγική πρωτοβουλία της με αντικείμενο την υπογραφή κοινής διακήρυξης από 24 κράτη της Ευρώπης στην κατεύθυνση ανάπτυξης της Τεχνητής Νοημοσύνης και βελτίωσης της ανταγωνιστικής θέσης της Ευρώπης στην παγκόσμια Αγορά. Δυστυχώς όμως, μόνο ερωτηματικά γεννά η θλιβερή απουσία της Ελληνικής κυβέρνησης από την υπογραφή της τόσο αποφασιστικής συμπόρευσης για το Μέλλον της Ευρώπης. Και όλα αυτά, την ίδια στιγμή που η Ελληνική κοινωνία αναζητά επίμονα αναπτυξιακές διεξόδους από το τέλμα της βαθιάς και πολυετούς οικονομικής κρίσης, στην οποία την έχει εγκλωβίσει η ανερμάτιστη και αντιαναπτυξιακή πολιτική της σημερινής κυβέρνησης.

Η Τεχνητή Νοημοσύνη δεν είναι ένας νέος επιστημονικός κλάδος. Τεχνικές της που μιμούνται τον ανθρώπινο εγκέφαλο, όπως τα νευρωνικά δίκτυα, είναι γνωστές εδώ και δεκαετίες. Έχουν υπάρξει, φυσικά, σημαντικές επιστημονικές ανακαλύψεις τα τελευταία χρόνια, αλλά αυτό που πραγματικά έχει αλλάξει είναι τα μεγάλα δεδομένα. Περισσότερα δεδομένα δημιουργήθηκαν την τελευταία διετία, από ότι σε ολόκληρη την προηγούμενη ιστορία της ανθρωπότητας. Μέχρι το 2020 θα έχουμε περισσότερους από 6 δισεκατομμύρια χρήστες κινητών και 50 δισεκατομμύρια έξυπνες συσκευές συνδεδεμένες στο διαδίκτυο, οι οποίες θα συλλέγουν και θα μοιράζονται τα δεδομένα τους. Σήμερα, λιγότερο από το 0.5% των διαθέσιμων δεδομένων αναλύεται και χρησιμοποιείται.

Η αποτελεσματικότητα της Τεχνητής Νοημοσύνης εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από τον όγκο των δεδομένων που είναι διαθέσιμα για την ανάπτυξη συστημάτων της. Όσο περισσότερα τα δεδομένα, τόσο καλύτερη είναι η αυτόματη διάγνωση ασθενειών στην ιατρική, ακριβέστερη η πρόβλεψη οικονομικών δεικτών και η λήψη αποφάσεων, λεπτομερέστερη η πληροφόρηση για τις καταναλωτικές ανάγκες και μεγαλύτερο το εμπορικό πλεονέκτημα. Τεχνητή νοημοσύνη σήμερα χωρίς μεγάλα δεδομένα είναι το ίδιο με ένα ακριβό αυτοκίνητο χωρίς καύσιμα.

Σε αντίθεση με το θέμα της προστασίας των προσωπικών δεδομένων που αντιμετωπίζεται σε ικανοποιητικό βαθμό, το ζήτημα της «ιδιοκτησίας» των δεδομένων δεν έχει ακόμα αναδειχθεί. Αποτελεί, όμως, στρατηγικά το ίδιο σημαντική πρόκληση για την Ευρώπη, καθώς αφορά την ίδια την υπόσταση της Γνώσης σε συνδυασμό με την εκμετάλλευσή της.

Σήμερα, η ιδιοκτησία των δεδομένων ανήκει σε ένα μικρό σύνολο εταιρειών, όπως η Facebook, η Google και η Amazon. Δημιουργείται, με αυτό τον τρόπο ένα ασφυκτικό ολιγοπώλιο στην ιδιοκτησία των δεδομένων, που έχει ως αποτέλεσμα ένα ολιγοπώλιο στην έρευνα και επομένως και στη ίδια τη Γνώση. Είναι μια πρωτόγνωρη κατάσταση, που μπορεί να έχει πολύ μεγαλύτερες συνέπειες για την ανθρωπότητα από τα εμπορικά ολιγοπώλια του παρελθόντος. Αν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως και δημοκρατικά, λίγες εταιρείες θα μπορούν να έχουν καθοριστικό ρόλο στην πολιτική ζωή, στην Υγεία και στην Παιδεία, στην Οικονομία, στη Γνώση. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, εκτός από την ανάπτυξη της Τεχνητής Νοημοσύνης, θα πρέπει να θεσπίσει και μία ορθή πολιτική δεδομένων. Θα πρέπει τα δεδομένα να είναι διαθέσιμα σε Πανεπιστήμια και Ερευνητικά Ιδρύματα που θέλουν να τα χρησιμοποιήσουν για ανάπτυξη της έρευνας και της Γνώσης, με την απαραίτητη προϋπόθεση να έχουν ληφθεί τα απαιτούμενα μέτρα προστασίας των προσωπικών δεδομένων.

Η πολιτική των δεδομένων θα πρέπει να είναι σύμφωνη με τις αρχές του υγιούς ανταγωνισμού και στο πλαίσιο μιας πραγματικά ανοιχτής Κοινωνίας και Αγοράς ίσων ευκαιριών. Διαφορετικά, είναι βέβαιο ότι αντιδημοκρατικά φαινόμενα, όπως αυτά που εμφανίστηκαν στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ, θα παρατηρούνται ολοένα και συχνότερα και θα πλήττουν διάφορους τομείς της ζωής μας. Η κατάχρηση της δεσπόζουσας θέσης εκ μέρους μεγάλων «παικτών» των αγορών θα μεγεθύνει τις αναπτυξιακές ανισορροπίες και θα πλήξει ανεπανόρθωτα δομικά στοιχεία του Ευρωπαϊκού Δημοκρατικού οικοδομήματος».